De meerwaarde van een gezonde dialoog is ongekend. Mensen verbinden op basis van nieuwsgierigheid en er is ruimte in het gesprek voor elkaars mening, ervaring en emotie. Ook voor de OR is een gezonde dialoog, met bijvoorbeeld de bestuurder, van essentieel belang. Bij een gezonde dialoog tussen OR en bestuurder zijn gesprekken aangenamer, beïnvloed je elkaar op positieve manier én blijven de belangen van de achterban gewaarborgd. Toch blijkt dit in de praktijk niet altijd even makkelijk, waardoor een verhitte discussie al snel op de loer ligt. Iets wat we moeten vermijden willen we samen tot een positieve uitkomst komen. Maar, hoe moet het dan wel?
Gezonde dialoog of verhitte discussie?
Allereerst is het belangrijk om helder te hebben wat nou precies het verschil is tussen een gezonde dialoog of discussie. In de praktijk zal je het vast al een keer hebben meegemaakt: bij een discussie heeft iedereen al zijn woordje klaarstaan. Tijdens een discussie worden er argumenten uitgewisseld tussen gesprekspartners, OR en bestuurder of tussen OR-leden onderling. Het doel? De discussie ‘winnen’. Gesprekspartners luisteren niet echt naar elkaar en het is een kwestie van wachten tot je gesprekspartner is uitgepraat – vaak is dat al te veel gevraagd. Er wordt geredeneerd vanuit eigen perspectief zonder ook maar enig oog te hebben voor de ander. Bekende uitspraken tijdens een discussie zijn:
- Ja, maar…
- Nee, want…
- Ja, en…
In tegenstelling tot een discussie luisteren gesprekspartners tijdens een dialoog wél naar elkaar. Ofwel, met oprechte nieuwsgierigheid de ander te willen snappen, zonder het er mee eens te hoeven zijn. Dat staat in een dialoog centraal. Iedereen mag zijn of haar mening delen tijdens een dialoog want we zijn ontvankelijk voor elkaar.
Zo creëer je als OR een gezonde dialoog met de bestuurder
Om een gezonde dialoog te voeren moeten we ons bewust zijn van twee dingen. Dat begint bij een stukje (zelf)bewustzijn. In welke state of mind zit je tijdens het gesprek en wat is het stressniveau? Spiegel dit ook bij je gesprekspartner(s), hoe is de algehele sfeer en zit iedereen op dezelfde frequentie? Vervolgens implementeer je de juiste gespreksvaardigheden. Dat doe je door te luisteren, samenvatten en door te vragen. Zo weet je zeker dat jouw boodschap zonder ruis wordt overgebracht op de ander.
Bewustzijn en ontvankelijkheid tijdens een dialoog
Veel mensen onderschatten de kracht van bewustzijn, zowel van jezelf als van je omgeving en gesprekspartner. Ben jij bijvoorbeeld iemand die vanuit het hoofd, logica, of vanuit het hart, emoties, reageert? Dit kan de manier waarop je een dialoog aangaat enorm beïnvloeden. Ook stressniveau speelt daarbij een rol. Hoe hoger je in je stress en emoties zit, des te moeilijker het is je open te stellen voor het verhaal van jouw gesprekspartner. Het brein heeft namelijk verschillende filters voor informatie die binnenkomt wanneer het stressniveau laag is. Hoe lager het stressniveau, hoe minder de kans op misverstanden. Tijdens stress doen onze hersenen er namelijk alles aan om pijn te vermijden of te verminderen. Dat schept een situatie waarin je reageert in plaats van antwoord geeft. Hieronder een paar tips die helpen dit soort situaties te vermijden:
- Gebruik compassie, voor elkaar en voor jezelf. Dat betekent dat je uit moet gaan van het goede in de ander en zijn of haar intenties. Ook wanneer het er rottig uitkomt. Ga je uit van positieve intentie dan ben je niet beïnvloedbaar voor de emoties van de ander en voorkom je reactie.
- Wees nieuwsgierig. Door een onderzoekende houding aan te nemen, neem je de kans op reactie vanuit emotie weg. Je bent immers aan het onderzoeken wat de ander nou precies duidelijk wilt maken en of je je gesprekspartner wel goed begrijpt.
- Verdiep je in de juiste gesprekstechnieken. Er zijn verschillende gesprekstechnieken die helpen een gezonde dialoog te voeren – en te behouden. Zoals eerder benoemd kan actief luisteren, samenvatten en doorvragen helpen. Spiegel opmerkingen met “begrijp ik het goed dat…?” of “Ik interpreteer je antwoord op deze manier, klopt dat?” Je hoeft het immers niet met elkaar eens te zijn, maar het is wel essentieel dat beide partijen hun best doen de ander te begrijpen.
Tot slot is het belangrijk om bij jezelf na te gaan of je ontvankelijk bent voor de ander. Zijn je intenties goed of wil je stiekem ‘winnen’ of de ander slechts overhalen? Is dat niet het geval, of andersom, merk je bij je gesprekspartner dat er geen ruimte is voor ontvankelijkheid, dan is het wijs het gesprek nog even uit te stellen.
Training: dialoog of discussie?
Lukt het jou om actief te luisteren in een gesprek? Iemand eerst uit te laten praten alvorens je een antwoord vormt? Er is een toenemende vraag naar tips en tools voor een gezonde dialoog vanuit de OR. In de vorm van een meerdaagse training bieden wij deelnemers de juiste handvatten voor zo’n dialoog. Tijdens de training leggen onze trainers alles uit over bewustwording en ontvankelijkheid en combineren zij deze kennis met praktijkgerichte gesprekstechnieken. Door het emotionele te combineren met het zakelijke en praktijkgerichte geven wij OR-leden de juiste skills voor het voeren (en behouden) van een gezonde dialoog met elkaar en met de bestuurder.
