Alleen in coronatijd?
Ik wil eens stilstaan bij eenzaamheid in organisaties. Nee ik heb het niet over de eenzaamheid die nu is ontstaan door de corona tijd. Zeker ook belangrijk en passen din dit artikel. Maar het gaat ook om eenzaamheid als er geen bijzondere situatie is zoals nu. Deze coronatijd zal het hooguit doen toenemen.
Bij eenzaamheid denken we vaak aan ouderen in onze samenleving. Ouderen die alleen zijn, hulpbehoevend of niet, en waar om welke reden ook weinig tot geen kinderen, vrienden, kennissen of buren langskomen voor een praatje of een kaartje.
Er zijn echter ook veel jongeren die zich eenzaam voelen. De redenen kunnen ook hier zeer uiteenlopend zijn. Het gevoel van eenzaamheid is een zeer fundamenteel gevoel dat gepaard gaat met (veel) stress, slapeloze nachten, concentratie verlies, en dergelijke. Oftewel een gevoel dat zorgt dat de kwaliteit van leven en werk achteruit gaan.
Het gevoel van eenzaamheid wordt neurologisch gezien geactiveerd in het zelfde gebied als fysieke pijn. En voor de duidelijkheid, het gaat hier dus niet over eenzaam zijn, zoals sociaal isolement bijvoorbeeld, maar eenzaam voelen, oftewel de emotionele eenzaamheid, een gebrek aan sociale interactie, verbondenheid met de mensen in jouw omgeving.
Het gevoel van eenzaamheid kan op vele manieren ontstaan. In de privé sfeer kan er iets gebeuren, bijvoorbeeld een scheiding of overlijden, waardoor iemand het gevoel heeft er alleen voor te staan. Het fundament van samen wordt dan niet meer beleefd. Op het werk kan eenzaamheid ontstaan door pestgedrag, doordat een team zich tegen je keert of dat je een cultuur bespreekbaar wilde maken wat niet gewaardeerd wordt. Soms ontstaat het doordat men alleen staat voor een opdracht met een hoge druk op prestatie.
Eenzaamheid en nu?
Bij wie kan een medewerker die zich eenzaam voelt aankloppen? Is het iets voor de vertrouwenspersoon, maatschappelijk werk of de bedrijfsarts? Of is dit eigenlijk alleen voor de huisarts? Als het zo veel gevolgen kan hebben voor concentratie en dergelijke dan kan het zijn dat men binnen de organisatie gevaar loopt voor zichzelf en voor anderen. Dan is het een bedrijfsrisico en dus is een afspraak met een vertrouwenspersoon of bedrijfsarts noodzakelijk. Beiden kunnen doorverwijzen indien nodig.
Ik heb geen cijfers kunnen vinden over eenzaamheid in organisaties. Maar ik kan me haast niet voorstellen dat het niet voorkomt, al hoop ik van niet. Misschien een onderwerp om eens te bespreken in de ondernemingsraad. En als u toch een RI&E of tevredenheidsonderzoek gaat starten, kunt u wellicht een paar vragen erin opnemen die hier wat inzicht in geven.
Fluitend naar je werk en weer terug
Eenzaamheid naar het werk is geen mooie melodie, eerder een onaangename stilte. En zoals u weet ben ik er een groot voorstander van om iedereen zowel naar als van zijn werk fluitend te laten reizen. En vergeet niet, een solist fluit misschien in zijn eentje maar voelt dat een orkest hem ondersteund. Juist daardoor kan hij in vrijheid fluiten.
