Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer: hoe ga je hier als OR mee om?
De afgelopen periode is er in de media ontzettend veel nieuws naar buiten gekomen over grensoverschrijdend gedrag. Incidenten zoals seksuele intimidatie en machtsmisbruik lijken dan ook steeds vaker naar de voorgrond te treden. Nu meer dan ooit, is het tijd voor werkgevers én werknemers om hier structureel aandacht aan te besteden en de situatie op de werkvloer te verbeteren. Maar waar ligt hier de rol van de OR, en hoe ga je als OR-lid om met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer?
Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
Vanuit de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) zijn werkgevers verplicht een beleid te hebben tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Hieronder vallen incidenten zoals discriminatie, geweld, pesten en ongewenst seksueel gedrag. Een belangrijke pijler bij grensoverschrijdend gedrag is dat het altijd tegen de wil van het slachtoffer is. Zo zie je vaak dat machtsverhouding een grote rol speelt bij grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Door een veilige werkomgeving te creëren waar er respect is voor elkaar, zal er minder ruimte zijn voor grensoverschrijdend gedrag.
Waar ligt jouw grens?
Wat grensoverschrijdend gedrag zo complex maakt is het bepalen van de grens. Hoewel we er vanuit gaan dat iedereen weet wat ‘normaal gedrag’ is, kan dit onderling sterk verschillen. Wat de een normaal gedrag vindt, kan voor de ander totaal anders zijn. Dit wordt onder andere bepaald door onze opvoeding, persoonlijke ervaringen, culturele afkomst en religieuze achtergrond. Ga je over iemands persoonlijke grens, dan kan dat als grensoverschrijdend gedrag worden ervaren. Maar als dit niet is vastgelegd, of besproken met personeel, is het ontzettend moeilijk om te bepalen of het in zo’n situatie om grensoverschrijdend gedrag gaat. De belangrijkste stap is daarom praten – en regels vast te leggen in een beleid of bedrijfsreglement – over grensoverschrijdend gedrag, persoonlijke grenzen en om deze kenbaar maken. Voorkomen is immers beter dan genezen.
Wat kan de OR om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen?
De vraag of de OR een rol kan spelen in het verbeteren van het werkklimaat kan met een simpele ‘ja’ worden beantwoord. Dit onderwerp is echter inhoudelijk een stuk complexer en gevoeliger. Zoals eerder besproken moeten werkgevers volgens de Arbowet een beleid opstellen dat PSA tegen gaat en haar werknemers beschermt. De OR moet hierover instemmen volgens artikel 27 WOR. Daarbij heeft de OR volgens artikel 28 WOR ook een stimulerende rol bij het tegengaan van discriminatie en het bevorderen van gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen op de werkvloer. Beide verantwoordelijkheden dragen bij aan een veilige en vertrouwde werksfeer. Hoewel dit verplichte verantwoordelijkheden zijn voor de OR, kun je vanuit deze positie nog een tal andere acties ondernemen om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan:
- De OR kan aandringen op de benoeming van een vertrouwenspersoon, zowel intern als extern kan een vertrouwenspersoon worden aangewezen.
- Communiceer de gedragsregels uit het beleid, zodat personeel weet waar zij aan toe zijn.
- Zorg voor een veilige meldprocedure zodat slachtoffers zich durven te melden wanneer zij een klacht hebben.
- Bewaak de regels omtrent ongewenst gedrag op basis van artikel 28 WOR.
Bewustwording onder personeel
Een andere maatregel die de OR door middel van initiatiefrecht op zich kan nemen is het creëren van bewustwording onder personeel. Dit kan door middel van een cursus of training waarbij personeel leert over de complexiteit van grensoverschrijdend gedrag, en hoe zij hier het beste mee om kunnen gaan. Dit creëert onderling niet alleen wederzijds begrip voor elkaar, het opent ook de deur om een gesprek over dit onderwerp te voeren. Als OR-lid kun je op die manier de vinger aan de pols houden. Informeer en inventariseer hoe werknemers zich voelen en of er misschien nog punten van verbetering zijn. Deze kunnen worden opgenomen in bijvoorbeeld de gedragsregels.
Doorbreek het taboe met elkaar
Wanneer het gaat om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, en dan specifiek de preventie van, speelt de OR een belangrijke rol. Zij hebben de verantwoordelijkheid om het beleid en gedragsregels te bewaken en op te stellen. Gezien de complexiteit van het onderwerp is het daarbij wel belangrijk dat je dat samen met personeel doet. Maak dilemma’s bespreekbaar, vraag om het perspectief van de ander en ga vooral het gesprek aan met iedereen binnen de organisatie. Alleen dan kun je een veilige en gezonde werkomgeving garanderen.
Webinar
Wil je graag meer weten over hoe je als OR-lid om kunt gaan met grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en hoe je dit beter bespreekbaar kunt maken? Op 12 juli van 10:00 tot 11:00 organiseert MZOO een gratis Webinar over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Tijdens dit Webinar zullen we dieper ingaan op de verantwoordelijkheden van de OR rondom dit onderwerp. Samen gaan we het gesprek over grensoverschrijdend gedrag aan.
Inschrijven kan via deze link.
