Neem een boek mee, of ruil wat. Zien jullie ze ook? De kleine boekenkastjes buiten in de tuin bij een huis of in de winkel. Ik neusde er van de zomer in, op de camping. En afgelopen week pikte ik weer een gouwe ouwe op, bij de ingang van een supermarkt. In deze verstilde coronatijd hebben we meer tijd voor het lezen van een boek.
Mijn schat van de week is “De TAO van het gesprek – de kunst van het luisteren” geschreven door Michael Kahn. Hij is een psycholoog en trainer gesprekstechniek uit de V.S., bij de Universiteit van Californië. Het boek is uit 1995. Ik herken de stijl van gesprekstrainingen uit mijn studietijd in de jaren ’70. En als het aankomt op onderhandelen verwijst hij naar Roger Fischer, William Ury en Bruce Patton, “Getting to yes”, gebruikt in menig OR-trainingsprogramma.
Lang geleden kreeg ik dit boek van een OR-voorzitter, die er wat mee wilde in een cursusprogramma en duidelijk was geïnspireerd was door het opbouwende karakter, de samenwerkingsgerichtheid en de systematische gespreksopbouw. Ik heb de metaforen die Kahn noemt in zijn boek benoemt ook daarna nog vaak gebruikt.
Gek genoeg levert Google weinig op als ik zoek naar het boek en de schrijver. Het boek is ook niet meer te koop. Het zal zijn overschaduwd door nieuwere publicaties maar heeft het daarmee zijn relevantie verloren?
Ik vind het een goed moment om Kahn’s lessen nog eens op te halen. Het moet zo zijn, klaarblijkelijk: Een paar weken geleden wenst ik jullie nog een goed gesprek toe.
Een goed gesprek – Hoe doen we dat?
We lijken met zijn allen wijzer geworden, gebruiken nieuwe termen en willen alles sneller.
De kracht van Micheal Kahn zit in goed observeren en typeren van herkenbare gesprekstypen, en sleutelmomenten waarin die mislukken. Hij geeft handvaten voor een doelgerichte gespreksopbouw. Geen monoloog maar daadwerkelijk interactie. In transcripten van gesprekken laat hij de momenten zien, waarop je wat je zegt, voor het effect wat je beoogt, beter anders zou kunnen insteken.
Ik onthield een paar treffende metaforen: Zo noemde hij de gespreksstijlen, bij gelikte presentaties op beleidsdagen, waarin collega’s zich goed voordoen of elkaar aftroeven, “Het vrije gevecht”, “De Miss-verkiezingen” of “Monumentendag”. Voor het werkelijk opbouwend gesprek, waarin iedereen die iets toe te voegen heeft dat doet, kiest hij merkwaardig genoeg een metafoor van de traditionele bevolkingsgroep de Amish: “Bouw een schuur”.
Kennen jullie ze (nog)?
Of is de theorie er achter niet eens nodig en roepen de beelden zonder meer iets bekends op?
Mij overtuigde het beperkt aantal heldere spelregels, en ik bouwde de leidvragen in, bij opdrachten voor de OR: “Van idee tot resultaat, in 7 stappen…”.
Werkt dit nog steeds?
We hebben een extra uitdaging de komende tijd: We hebben namelijk helemaal niet zoveel gelegenheid om uitgebreid met elkaar te spreken.
Ik hoor graag jullie ervaringen!!!
En voor de OR die het eens wil uitproberen bied ik een speciale trainingsdag aan:
Voor wie wil schaven aan zijn gespreksvoering, niet elkaar overbluffen met de presentatie van ideeën al af zijn, maar wil schaven aan een resultaat waarin ieder zijn kennis en talenten kwijt kan.
En liefst in rap tempo: Ik ga het digitaal proberen. Als jullie willen live, rond onderwerpen die er voor jullie echt toe doen.
