In de meeste bedrijven is de Ondernemingsraad een van de gewoonste zaken van de wereld. – Maar niet overal.
Is dat dan fout dan? – Nou nee, niet altijd.
Hoe komt dat? – Is er geen behoefte aan of misschien is er nog niet aan gedacht. Het kan zijn, dat zowel de bestuurder als de medewerkers verwachten dat een OR het overleg omslachtig maakt.
Dat kan kloppen. Vooral in kleine bedrijven is dat zo, waar iedereen elkaar kent en duidelijk is wat iedereen doet. Daar is een OR ook niet verplicht.
Maar het kan ook daar fijn zijn, als een groep aanspreekbaar is, wil meedenken bij veranderingen en woordvoerder kan zijn voor alle medewerkers.
Wanneer is aanwezigheid van een OR de norm?
Bedrijven die tot tien werknemers in dienst hebben zijn volgens de WOR niet verplicht om medezeggenschap te regelen. Bedrijven met tien tot vijftig werknemers in dienst moeten een personeelsvertegenwoordiging (PVT) instellen als werknemers daar om vragen. Heeft een bedrijf meer dan vijftig werknemers, dan is ze verplicht om een ondernemingsraad (OR) in te stellen.
Ook in kleine bedrijven kan een OR ingesteld, vrijwillig, als dat handig gevonden wordt in het overleg met de medewerkers.
Jullie bedrijf kan zijn gegroeid. Boven de 50 werknemers is instelling van een OR verplicht.
Jezelf in vergelijking met anderen
- Is er sprake van weerstand?
- Angst voor spanning in het gesprek met werknemers?
- Het beeld van de OR als klaagfunctie
- De verwachting dat het gaat om veel extra werk?
Het Ministerie van SZW geeft om de paar jaar de opdracht voor onderzoek naar de naleving van de Wet op de OR. Daar kunnen we uit zien dat 70% van de bedrijven die officieel verplicht zijn, daadwerkelijk een OR hebben. Er is dus nog wel wat te winnen.
Wat zijn de reden dat bedrijven achterblijven?
Het onderzoek uit 2019 is voor iedereen te downloden.
Formeel is de bestuurder van de onderneming verantwoordelijk om het initiatief te nemen. Overigens kunnen alle belanghebbenden dat doen. Om te beginnen, door het gesprek aan te gaan met de bestuurder zelf. Als er draagvlak is bij alle betrokkenen geeft dat een fijne start.
Is dat bij jullie gebeurd? – Bijna altijd ziet een bestuurder in, dat hij met een OR zal moeten beginnen. Het zou mij verbazen als het bij jullie niet zo is!
Hoe moeilijk is het instellen van een OR?
Misschien denk je dat het moeilijk is. Of dat er zwaar gediscussieerd moet worden over goede afspraken en zware reglementen. Niets is minder waar.
Stel je deze aanpak voor:
1. Richt een voorbereidingsgroep op
Het kan zijn dat er een HR-medewerker is, die helpt met de voorbereiding. Misschien zijn er andere belangstellenden. Een vakbondslid of geïnteresseerde werknemers. Het gaat nog helemaal niet om de inhoud. Het gaat om de werkwijze bij de start en de verkiezingen. De wetten en regels zijn te gebruiken als handleiding.
Wees niet huiverig, omdat je verwacht niet deskundig genoeg te zijn of dat het veel tijd kost.
Het is niet moeilijk. Het hoeft niet veel tijd te kosten. Als je weet wat je moet doen.
2. Pas het voorbeeldreglement aan
Om de instelling van de OR verantwoord en navolgbaar te kunnen doen, is een reglement noodzakelijk. De SER heeft een duidelijk voorbeeldreglement gemaakt. Dit is voor iedereen te downloaden.
Er kunnen enkele keuzes gemaakt worden, die het meest bij jullie passen en bij het bedrijf. Misschien kunnen jullie het helemaal zelf.
Misschien zijn jullie onzeker of je de goede keuzes maakt en dan is het ook nog niet zo moeilijk: Stel dan vragen!
3. Gebruik een stappenplan voor de verkiezingen
De leden van de OR worden gekozen volgens de spelregels van het reglement. In steeds meer gevallen worden die verkiezingen digitaal georganiseerd. Hiervoor zijn diverse betrouwbare aanbieders.
Er zijn draaiboeken die je tot voorbeeld kunnen dienen, die je kunt aanpassen aan de situatie in jouw bedrijf.
Wat helpt is iemand die het praktisch coördineert. Je kunt heel ver komen met een contactpersoon binnen het bedrijf. Maar vaak loont het, hier een coach of tijdelijk secretaris voor in te huren.
Hoe zit dat, bij jullie?
We hopen dat je geen belemmeringen zult ondervinden, als je vraag is: Hoe pakken de de oprichting van onze nieuwe OR aan. En zo nodig helpen je graag op weg!
